Festival voor gelovigen

Ieder jaar organiseert Stichting Opwekking met Pinksteren een conferentie onder dezelfde naam. Van heinde en verre verzamelen gelovigen zich op het festivalterrein in Biddinghuizen, pal naast Walibi Holland, om, zoals op de website staat: 'samen God te aanbidden, te luisteren naar levensveranderende prediking en je te laten raken door onze God.' Eigenlijk is het een soort Lowlands voor christenen, hoewel men liever van een conferentie spreekt dan van een festival. Dat laatste roept immers beelden op van feestende en drinkende festivalgangers.

Hoewel de conferentie inmiddels jaarlijks tienduizenden bezoekers trekt is het ooit klein begonnen in Bennekom, waarna tot 1995 het Veluwse gehucht Vierhouten de locatie was. Tot die tijd stond de conferentie ook onder die naam bekend. Omdat het terrein rond de Paasheuvel en de monumentale Zonnehal te klein werd, en misschien ook omdat het aanpalende dorp - met minder dan 1000 inwoners - genoeg had van de massale toeloop, week het evenement uit naar Biddinghuizen. Hoewel onstaan binnen de Pinksterbeweging trekt Opwekking inmiddels al jaren gelovigen aan uit allerlei kerken. Opwekking is overigens niet helemaal vrij van schandaaltjes. Zo bleek toenmalig opwekkingsopperhoofd Hoekendijk regelmatig dames van lichte zeden te bezoeken.

Stichting Opwekking was/is ook de uitgever van de zogenaamde Opwekkingsliederen, moderne geestelijke liederen in een popachtig jasje. In de beginjaren stond de bundel ook wel bekend als 'het gele boekje.' Dit was aan de voorzijde geïllustreerd met vlammen die het pinkstervuur moesten verbeelden. Jaarlijks wordt aan de bundel een nieuwe reeks liederen toegevoegd. De oudste liederen zijn voornamelijk koortjes van een paar regels met teksten als 'Ik ben zo blij, Jezus redde mij.' Of alleen maar 'Halleluja' wat dat dan als een mantra herhaald wordt. Er is veel kritiek op de liederen. Zo wordt God eenzijdig en voortdurend de hemel in geprezen - als dat al kan - en is er weinig ruimte voor twijfel. Toen er in 2013 een nieuw Liedboek voor de Kerken kwam bleken daar maar weinig Opwekkingsliederen in terecht gekomen te zijn.

Sommige teksten schetsen een bijna romantische sfeer tussen de gelovige en God. Wat te denken van deze tekst?

De muziek vervaagt
langzaam wordt het stil
dan kom ik bij U
met mijn grootste wens
iets te geven Heer
waar U blij mee bent

of:

Liefdevol trekt U mij dicht naar Uw hart als we samen zijn

of deze:

Heer kom dichterbij,
dan kan ik uw schoonheid zien
en uw liefde voelen,
diep in mij.

Natuurlijk zijn deze teksten hier uit hun context gelicht, maar toch. De romantische connotaties zijn duidelijk en roepen een beeld op van een gezellig avondje bij kaarslicht met een wijntje erbij.

In de tijd dat ik nog vertoefde binnen de evangelische en Pinksterbeweging - een tijd die inmiddels vér achter mij ligt - heb ik een paar keer Vierhouten bezocht, waarvan een keer als campinggast. Als kersverse gelovige had ik aanvankelijk geen idee wat deze conferentie was of inhield. 'Ben je nooit naar Vierhouten geweest?' klonk het dan verbaasd. De betreffende dame zei dat ze er ieder jaar weer naar uitzag omdat ze dan haar geestelijke batterij weer kon opladen.

Die keer dat ik als campinggast op Vierhouten vertoefde kan ik mij nog goed heugen. Met een groep van mijn toenmalige gemeente De Ark hadden we een aantal tenten op het terrein gehuurd. Lekker makkelijk en goedkoop en je was zo in de grote tent waarin de diensten of samenkomsten werden gehouden. Het festival - pardon, de conferentie - begon al op vrijdagavond, aan het begin van het Pinksterweekend. Het beloofde een zonnig weekend te worden. Toen we ons installeerden en klaar maakten om naar de eerste dienst te gaan was het bloedje heet. Helaas brak er die nacht een noodweer los. Het tentdoek bleek slechts ten dele in staat de stortbuien tegen te houden waardoor mijn kussen de volgende morgen klam aanvoelde. Het weer was definitief omgeslagen en dus bleef het kussen het hele weekend vochtig.

De volgende dag nestelde zich ook nog eens een flinke hoofdpijn in mijn kop. Ik voelde me akelig, besloot een dienst maar over te slaan en trok mij terug in de klamme tent. Daar wilde een van de dames in ons gezelschap wel voor mij bidden. ‘Heer, wilt U Pieter van zijn hoofdpijn genezen?’ en woorden van gelijke strekking volgden. ‘En nu moet je het wel geloven hè?’ Ik bedankte haar en zei dat ik dat zou doen, maar toen ze eenmaal uit beeld was nam ik snel een paracetamolletje. De hoofpijn liet zich echter niet zonder slag of stoot uitdrijven met een cocktail van gebed en pijnstillers. Uiteindelijk ben ik met mijn zere hoofd op mijn nek en mijn ziel onder mijn arm maar even over het bosrijke terrein gaan lopen. Daar voelde ik een golf van misselijkheid opkomen. Ten overstaan van een paar willekeurige voorbijgangers heb ik vervolgens tussen de varens mijn maag geleegd.

Ik in mijn Opwekkingstijd

Eenmaal opgeknapt heb ik toch een aantal diensten bijgewoond. Wat mij verder van de conferentie is bijgebleven was de deplorabele toestand van het gras, de broeierige en dampige grote tent met de houten klapstoelen en natuurlijk de enorme mensenmassa’s. Ik wilde op een gegeven moment ook wel even douchen om mij op te frissen. Om drukte te vermijden deed ik dat tijdens een van de diensten. Natuurlijk was ik niet de enige die op dit idee kwam, maar al snel had ik toch een leeg douchehokje gevonden in een van de wasruimtes. Helaas bleek de waterdruk erg laag en moest ik het doen met een uiterst dun straaltje water. Vanuit het hokje naast mij, waar een van de jongens uit ons gezelschap zich ook trachtte te douchen, hoorde ik: ‘Pieter, heb jij water?’ ‘Bijna niets,’ zei ik. ‘Ik sta met mijn kont tegen de wand om nog wat druppels op te vangen. Hilariteit.

Nu gun ik iedereen zijn pleziertje maar als ik nu de foto’s en opnames zie van de laatste Opwekkingsconferentie denk ik: laat maar. Aan mij niet meer besteed. Te veel mensen. Ik houd niet van de dit soort massale bijeenkomsten. Daarbij ben ik erg gevoelig voor sfeer. Diensten als deze bij Opwekking beogen met hun opbouw en muziekstijl de gelovige in de juiste stemming te brengen. Het begint allemaal met een paar vrolijke meezingers. Er wordt geklapt en gedanst. De adrenaline begint te stromen. Vervolgens vertraagt het tempo en is het tijd voor stemmige aanbiddingsliederen. De ogen worden gesloten en handen gaan aanbiddend omhoog. De extase en de massaliteit van de samenzang doen de rest, verzwakken het kritisch denkvermogen en zetten de geest wagenwijd open voor beïnvloeding. Ook aan het eind van de preek wordt sfeermuziek ingezet om de aanwezigen bij de les te houden, bijvoorbeeld om zonden te belijden of zich te bekeren.

Nu, ik heb mijn punt wel gemaakt denk ik waarom ik grote religieuze evenementen als Opwekking maar liever oversla.